Kültür Kitapları

Bizde darbelerin tarihi eskilere dayanır. Osmanlıda izleri unutulmayan darbelere sık sık şahit olunmuştur. Bunlar o devirde ‘kıyam’, ‘isyan’ ve ‘kalkışma’ şeklinde tanımlanmış ama hepsi de ‘ihanet’ olarak addedilmiştir. Bâbıâli’nin usta ismi Gürbüz Azak, Osmanlı tarihi boyunca meydana gelen darbe, ihanet ve isyan hareketlerini bu eserde anlatıyor. Bu teşebbüslerin sonuçları ve padişahları devirmek isteyenlerin akıbetleri bir film şeridi gibi gözler önüne seriliyor. Osmanlı Sarayı’na kafa tutanlar ve padişahları tahtlarından indirip kendi heves ve isteklerine uygun kişileri o makamlara oturtmak isteyenler, genelde başarısızlıkla sonuçlanan bu girişimleriyle hem toplumda lanetlenmiş hem de şiddetle cezalandırıl-mışlardır. Bugünü daha iyi anlayabilmek için, dünü bilmek ve anlamak gerekiyor.

Bu benim ilk romanım. İyi de, ne gerek vardı diyebilirsiniz, anlatayım: 1950, Demokrat Parti’nin iktidar yılı. Bu partiyi iktidara taşıyanlar, nesiller boyu itilip kakılan kesimdi. Ünlü okumuşların, üniversite hocalarının, varlıklıların, eşrafın, gazetecilerin boya çaldığı, iftiraya boğduğu günlerde bizim insanımız önü alınmaz bir hevesle Demokrat Parti için çırpındı, onu sahiplendi. Hatta bu yolda fena hırpalandı. Ben, bu inanılmaz 1950 zaferini gerçekleştiren insanların tam ortasında idim. Çocuk aklımla onlardan oldum ve çekilmez çileleriyle sarsıldım. Olayların tamamı gerçek. Bana sadece sıraya koymak düştü. Romanımı, Türk milletini küçümseyenlere atılmış bir tokat sayabilirsiniz. Veya, bir inanılmaz bayram sonrası gene işine gücüne dönen Şoför Âkiflere, Terzi Hulûsilere, Kalaycı Receplere, Deli Yusuflara, Sarhoş Tahirlere sıcak bir teşekkür. Bu roman, yazılmamışın ardına düşüştür.

Bâbıâli büyük bir alan. Fikir hayatımızın, basın dünyamızın ve yayın âlemimizin kalbi hep burada atmıştır. Gazeteler ve dergiler burada kurulmuş, yayınevleri bu semtten okuyucularına kitaplarını ulaştırmışlardır. Gürbüz Azak, Bâbıâli’ye en fazla emek veren sanatkârlardan. Ressam, gazeteci ve yazar olarak tanınan ve sevilen bir kültür sanat adamı. Bâbıâli’den Geçen Adamlar eserinde tanıdığı gazetecilerin, yazarların, edebiyatçıların, ressamların, hattatların, basın patronlarının ve siyaset adamlarının ilgi çekici yönlerini unutulmaz hatıralar eşliğinde anlatıyor. Birçok yönüyle düşünce ve sanat dünyamıza ayna tutan eser, bir nostalji zevki tattırırken aynı zamanda yakın tarihimizden ders alınması gereken hususları da okuyuculara işaret ediyor. Acı tatlı yönleriyle Bâbıâli’yi yakından tanımak isteyenler, bu eseri ellerinden bırakamayacak.

“Ben, Adnan Menderes!... Yunan mezalimine karşı Ethem, ben ve Üsteğmen Selami Bey bir çete kurduk. Adı: Ay-Yıldız Çetesi... Bizler silâhlanıp pusatlanınca yiğit köylüler ve gençler de aramıza katıldılar. Böylece yurdu savunmak için başlamış ilk millî hareketlere biz de katıldık. Nehrin üst tarafında Demirci Mehmet Efe vardı. Bizim yanda ise Yörük Ali Efe silâhlanmıştı. İşte bu efelerle birlikte sık sık baskınlara katıldık, Yunan’ı perişan ettik. Daha sonraları Yarbay Osman Bey kumandasında düşmana karşı epey savaştık. Ceketimin iç cebinde İstiklâl Madalyam duruyor. Gösterdiğim kahramanlık ve sağladığım yararlar için Kurtuluş Savaşında kazandığım madalyam...Tam kalbimin üstünde duruyor... Karşıda ip...” Ege’nin Efeleri Kurtuluş Savaşı’nda Yunan’a kök söktürmüş çatal yürekli kahramanlardır. Efeler zulme karşı çıkar, halkı koruyup kollar, vakar sahibi, saygıdeğer, hem de güvenilir bilinir. O yüzden de çok sevilir ve adlarına çokça türküler yakılır. Millet olarak değerlerini yeni yeni keşfettiğimiz, hayatlarından, fikirlerinden ve ideallerinden ibret aldığımız Ege’nin Efeleri bu kitapta buluşuyor.